Γυναικολογικό Υπερηχογράφημα

Τι είναι;

Το γυναικολογικό υπερηχογράφημα είναι μία καθαρά μη επεμβατική, απεικονιστική μέθοδος, μέσω της οποίας γίνεται εφικτός ο έλεγχος των εσωτερικών δομών και οργάνων του σώματος. Ο υπέρηχος στέλνει ηχητικά κύματα εξαιρετικά υψηλής συχνότητας, τα οποία είναι απολύτως ασφαλή για τους ασθενείς και δεν τους επιβαρύνει με ακτινοβολία.

Συχνές χρήσεις του γυναικολογικού υπερηχογραφήματος 

Οι πιο συχνές χρήσεις του υπερηχογραφήματος στη Μαιευτική και τη Γυναικολογία είναι οι εξής:

Εγκυμοσύνη Οι υπέρηχοι είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδος στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αρχικά επιβεβαιώνουν την ύπαρξη της εγκυμοσύνης (ακόμα και 17 ημέρες μετά την ωορρηξία), ενώ αργότερα χρησιμοποιούνται μαζί με άλλες ειδικές εξετάσεις αίματος για να εντοπίσουν τυχόν γενετικές ανωμαλίες-σύνδρομα (Αυχενική διαφάνεια) ή για να επιβεβαιώσουν ότι το μωρό δεν παρουσιάζει ανατομικές ανωμαλίες (Β επιπέδου).

Παράλληλα, μέσω του γυναικολογικού υπερηχογραφήματος μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι το έμβρυο αναπτύσσεται σωστά (Doppler), καθώς επίσης και να έχουμε ακριβή εικόνα της ποσότητας του αμνιακού υγρού, της θέσης του μωρού και της θέσης του πλακούντα. Όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητα προκειμένου να διασφαλιστεί μία ασφαλής εγκυμοσύνη.

Υπερηχογράφημα και Εξωμήτριος Κύηση 

Μέσω του υπέρηχου σε συνδυασμό με ειδικές εξετάσεις αίματος, μπορεί να διαγνωστεί μία έκτοπη (εξωμήτριος) κύηση, δηλαδή η κύηση στην οποία το έμβρυο μεγαλώνει εκτός μήτρας, συνήθως μέσα στις σάλπιγγες ή σε διάφορες θέσεις μέσα στην κοιλιά.

Ετήσιο γυναικολογικό υπερηχογράφημα

Το γυναικολογικό υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται για να επιβεβαιωθεί η υγιής κατάσταση των έσω γεννητικών οργάνων, καθώς επίσης για να διαγνωστούν παθήσεις για τις οποίες δεν έχουν εκδηλωθεί ακόμα συμπτώματα, π.χ. κύστεις ωοθηκών, πολύποδες ενδομητρίου, υπερπλασία του ενδομητρίου, ανατομικές ανωμαλίες, πολυκυστικές ωοθήκες, όγκοι των έσω γεννητικών οργάνων, κ.ά.).

Έλεγχος προβλημάτων υπογονιμότητας και θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής

Το γυναικολογικό υπερηχογράφημα είναι ένας από τους βασικότερους τρόπους αξιολόγησης των ωοθηκών και των ωοθηκικών επαρκειών μιας γυναίκας, καθώς και του ενδομητρίου. Επιπλέον, αποτελεί απαραίτητο εργαλείο κάθε θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Επεμβατικές μέθοδοι

Ο υπέρηχος χρησιμοποιείται σε διάφορες επεμβατικές μεθόδους όπως η αμνιοπαρακέντηση, η ωοληψία, η εμβρυομεταφορά, η σπερματέγχυση και άλλες ανωμαλίες της κοιλότητας της μήτρας.

Τρόποι πραγματοποίησης του γυναικολογικού υπερήχου

Το γυναικολογικό υπερηχογράφημα μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε διακοιλιακά, είτε διακολπικά. Στις γυναίκες που έχουν ξεκινήσει να έχουν ερωτικές επαφές συνήθως προτιμάται ο διακολπικός υπέρηχος, επειδή εξασφαλίζει μεγαλύτερη ευκρίνεια. Μέσω του υπερηχογραφήματος ελέγχεται το μέγεθος, το περίγραμμα, η υφή της μήτρας και το πάχος του ενδομητρίου, καθώς επίσης και το μέγεθος και η υφή των ωοθηκών. Σε περίπτωση εγκυμοσύνης, το υπερηχογράφημα κατά βάση γίνεται διακοιλιακά και σε ορισμένες περιπτώσεις διακολπικά, π.χ. στο 1^ο τρίμηνο).

Πόσο συχνά πρέπει να πραγματοποιείται το γυναικολογικό υπερηχογράφημα;

Το υπερηχογράφημα είναι απαραίτητο τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο στα πλαίσια του ετήσιου γυναικολογικού ελέγχου, σε συνδυασμό με τη γυναικολογική εξέταση. Σε περιπτώσεις εντοπισμού κάποιου γυναικολογικού προβλήματος ή ύπαρξης γνωστών γυναικολογικών παθήσεων υπό παρακολούθηση, τότε συνήθως χρειάζονται ένα ή περισσότερα υπερηχογραφήματα (ο αριθμός τους καθορίζεται βάσει της εκάστοτε κατάστασης).

Στην εγκυμοσύνη, ο πρώτος υπέρηχος πραγματοποιείται περίπου στην 6η εβδομάδα και επαναλαμβάνεται μέσα στο 1^ο τρίμηνο. Ανάμεσα στην 11^η και τη 14^η εβδομάδα της κύησης πραγματοποιείται η Αυχενική Διαφάνεια που μαζί με ειδικές εξετάσεις αίματος αποκαλύπτει τις πιθανότητες να παρουσιάζει το έμβρυο τυχόν γενετικές ανωμαλίες ή σύνδρομα. Το επόμενο υπερηχογράφημα, είναι αυτό του Β’ επιπέδου, το οποίο πραγματοποιείται ανάμεσα στην 20^η και την 22^η εβδομάδα. Η εξέταση Β’ επιπέδου ελέγχει λεπτομερώς την ανατομία του εμβρύου και εντοπίζει τυχόν ανωμαλίες του.

Στη συνέχεια, μεταξύ 28^ης και 34^ης εβδομάδας γίνονται ένα ή δύο υπερηχογραφήματα ανάπτυξης του εμβρύου-Doppler, τα οποία ελέγχουν το βάρος, τη θέση και τον ρυθμό της ανάπτυξης του εμβρύου, την ποσότητα του αμνιακού υγρού και την κατάσταση του πλακούντα. Η συχνότητα των υπερηχογραφημάτων είναι πιο αυξημένη και εξατομικευμένη σε περιπτώσεις δίδυμων κυήσεων ή κυήσεων που παρουσιάζουν προβλήματα στην ανάπτυξη του εμβρύου.

Τι προετοιμασία απαιτεί ένα υπερηχογράφημα;

Δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία πριν πραγματοποιηθεί το γυναικολογικό υπερηχογράφημα. Μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου και απαραίτητες προϋποθέσεις είναι να είναι η ουροδόχος κύστη άδεια και να μην έχει ληφθεί κάποια φαρμακευτική αγωγή πριν από την εξέταση.