Η επίδραση του καπνίσματος στην εξωσωματική γονιμοποίηση

Τι δείχνουν οι έρευνες για το κάπνισμα και την επίδρασή του στη γονιμότητα;

Η γονιμότητα ανδρών και γυναικών υπονομεύεται από το κάπνισμα, όπως έχουν αποδείξει πολυάριθμες έρευνες.

Πρόσφατη μελέτη απέδειξε ότι το κάπνισμα έχει αρνητική επίδραση στο πάχος του ενδομητρίου, την ημέρα μεταφοράς του εμβρύου.

Ειδικότερα, αναδρομική μελέτη 200 κύκλων εξωσωματικής γονιμοποίησης έδειξε με απλά λόγια ότι οι καπνίστριες γυναίκες είχαν πιο λεπτό ενδομήτριο σε σύγκριση με τις μη καπνίστριες την ημέρα μεταφοράς του εμβρύου.

Το γεγονός αυτό μπορεί να δικαιολογεί σε σημαντικό βαθμό την αποτυχία εμφύτευσης και εγκυμοσύνης μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση, καθώς το ενδομήτριο παίζει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος για την επιτυχή εμφύτευση του εμβρύου και την ομαλή εξέλιξη της εγκυμοσύνης.

Η έρευνα αυτή έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες  που έχουν αποδείξει ότι το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά το αποτέλεσμα των θεραπειών εξωσωματικής γονιμοποίησης με μειωμένα ποσοστά γονιμοποίησης και εγκυμοσύνης.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι καπνίστριες χρειάζονται σχεδόν διπλάσιους κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης και μεγαλύτερες δόσεις ορμονών για την επίτευξη εγκυμοσύνης σε σύγκριση με τις μη καπνίστριες. Αυτό συμβαίνει γιατί στις καπνίστριες έχουν παρατηρηθεί διαταραχές ορμονών που συνδέονται με μειωμένα ωοθηκικά αποθέματα.

Επίσης, πιθανή είναι η συσχέτιση με ελαττωμένη απόκριση σε ωοθηκική διέγερση όπως επίσης και η παραγωγή χαμηλής ποιότητας ωαρίων.

Μέχρι στιγμής περίπου 4.000 ενώσεις έχουν βρεθεί σε χημικές αναλύσεις του καπνού του τσιγάρου και έχει διαπιστωθεί η βλαβερή δράση τους στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα.

Ενδεικτικά:

• η νικοτίνη φαίνεται να επηρεάζει τη μήτρα και την κινητικότητα των ενδοθηλιακών κυττάρων της μήτρας, τα ωοθυλάκια και τα αναπτυσσόμενα ωάρια,
• το βενζο (a) πυρένιο (BaP) και άλλα παράγωγα των πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (PAH) επηρεάζουν τον μεταβολισμό των οιστρογόνων, οδηγώντας σε αντι-οιστρογόνο δράση, ενώ
• το κάδμιο (Cd) μπορεί να σχετίζεται με μειωμένο μέγεθος ή πλήρη απώλεια των ωοθυλακίων.

Είναι επίσης αποδεδειγμένο ότι το κάπνισμα επηρεάζει κάθε στάδιο της αναπαραγωγικής διαδικασίας – τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.

Το κάπνισμα και οι συνέπειές του

Το κάπνισμα επηρεάζει:

• το DNA (γενετικό υλικό) των ωαρίων και του σπέρματος
• την παραγωγή ορμονών ανδρών και γυναικών
• την ικανότητα του γονιμοποιημένου ωαρίου να εμφυτευθεί στη μήτρα
• το περιβάλλον μέσα στη μήτρα, όπου μεγαλώνει το μωρό
• τα ποσοστά στειρότητας είναι υψηλότερα στους καπνιστές σε σύγκριση με τους μη καπνιστές.

Επιπλέον το κάπνισμα έχει κατηγορηθεί με ισχυρές αποδείξεις ότι αυξάνει τις πιθανότητες αποβολής, εξωμήτριας κύησης, χαμηλού βάρους γέννησης του μωρού, πρόωρου τοκετού.

Σχετικά με τους εναλλακτικούς τρόπους καπνίσματος, ο αριθμός των μελετών είναι ακόμα περιορισμένος αλλά φαίνεται ότι το άτμισμα λόγω χημικών ουσιών μπορεί να μειώσει την ποιότητα του σπέρματος (π.χ. την κινητικότητά του), αλλά και την παραγωγή σπερματοζωαρίων από τους όρχεις.

Η διακοπή του καπνίσματος και τα καλά νέα

Ωστόσο, υπάρχουν και καλά νέα: Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στα ωάρια και το σπέρμα και την ικανότητα γονιμότητας είναι αναστρέψιμες. Η διακοπή του καπνίσματος βελτιώνει όλους τους δείκτες και αυξάνει τις πιθανότητες σύλληψης, εξωσωματικής γονιμοποίησης και γέννησης ενός υγιούς παιδιού.

Διακοπή καπνίσματος και άνδρες

Δεν έχει τόση σημασία για πόσο καιρό καπνίζει ένας άνδρας. Μόλις σταματήσει το κάπνισμα, το σπέρμα του θα γίνει πιο υγιές.

Χρειάζονται περίπου τρεις μήνες για να ωριμάσει το σπέρμα και οι άνδρες που διακόπτουν το κάπνισμα τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από τη σύλληψη ή την εξωσωματική γονιμοποίηση θα έχουν πολύ πιο υγιές σπέρμα με περισσότερες πιθανότητες γονιμοποίησης ενός ωαρίου .

Διακοπή καπνίσματος και γυναίκες

Η διακοπή του καπνίσματος βελτιώνει τη φυσική γονιμότητα και την πιθανότητα εγκυμοσύνης. Στις γυναίκες, έχει βρεθεί ότι η ποιότητα των ωαρίων βελτιώνεται μέσα σε 3 μήνες και τα γενικότερα αποτελέσματα του καπνίσματος μπορούν να αντιστραφούν εντός ενός έτους από τη διακοπή.

Οι γυναίκες που σταμάτησαν το κάπνισμα πριν από τη σύλληψη μειώνουν τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού στο ίδιο επίπεδο κινδύνου με τις μη καπνίστριες.